Parodontitis
Wat is parodontitis (ernstige tandvleesontsteking)
Parodontitis is een ernstige tandvleesontsteking waarbij ook het kaakbot aangetast wordt. Als we het woord ‘parodontitis’ ontleden is de vertaling: ‘paro-‘ = rondom, ‘dont-‘ = tand, ‘itis’ = ontsteking. Het gaat dus alleen om de weefsels rondom de tand. De weefsels rondom de tand bestaan uit het tandvlees, de vezels waarin de tand in het kaakbot bevestigd is en het kaakbot zelf. Wil je hier snel naar laten kijken en actie ondernemen? Bekijk dan alle locaties waar Mondzorg Verstandig behandelingen voor uitvoert in regio Heiloo.
Ontstaan van parodontitis
De bacteriën in onze mond vormen de hele dag door een laagje tandplak op onze tanden en kiezen. Wanneer je onvoldoende de tijd neemt om je gebit schoon te houden, kan het laagje plak verkalken (mineraliseren) en wordt het tandsteen. Op een laagje tandsteen wordt vervolgens weer een nieuw laagje tandplak ontwikkeld, etc. Het tandvlees ontsteekt hierdoor (gingivitis). Het tandsteen kan zich vervolgens uitbreiden onder het tandvlees. De ontsteking zal hierdoor verergeren. De vezels waarmee de tand of kies vaststaat in het kaakbot breken af en uiteindelijk wordt ook het kaakbot afgebroken. We spreken dan van parodontitis.
Naast teveel plak als gevolg van een matige mondhygiëne, spelen ook andere factoren een rol bij het ontstaan van parodontitis. Zo hebben rokers een grotere kans op het krijgen van parodontitis, net als diabetici of mensen die langere tijd stress ervaren. Daarnaast kan een zwangerschap en andere systemische aandoeningen bijdragen aan het ontstaan van parodontitis.
Kenmerken van parodontitis
Hoewel het afbreken van kaakbot pijnlijk klinkt, zal dit proces toch lang onopgemerkt blijven. Pas in een laat stadium zul je verschijnselen merken. Kenmerken waar je op moet letten: rood, slap, gezwollen tandvlees, bloedend tandvlees bij het poetsen of eten, terugtrekkend tandvlees, vieze smaak of vieze adem en/of losstaande tanden of kiezen. De stand van tanden kan zelfs veranderen door parodontitis, zo kan er tussen je voortanden ineens een spleet ontstaan.
Gevolgen van parodontitis
Tandvlees kan terugtrekken als gevolg van parodontitis. Hierdoor komt een deel van de wortel van de tand of kies bloot te liggen. De zenuw van de tand of kies loopt door de wortel en zal gevoelig reageren op warm en koud eten of drinken. Eenmaal afgebroken kaakbot komt niet meer terug. Uiteindelijk, wanneer er veel kaakbot verdwenen is, zullen de tanden en kiezen uit de mond vallen.
Hoe voorkom je parodontitis?
| Preventieve Maatregel | Uitleg |
|---|---|
| Regelmatig poetsen | Poets minstens twee keer per dag je tanden met fluoride tandpasta om tandplak en bacteriën te verwijderen. |
| Dagelijks flossen | Flos dagelijks om tandplak en voedselresten tussen de tanden en onder de tandvleesrand te verwijderen. |
| Regelmatige tandartsbezoeken | Ga minstens twee keer per jaar naar de tandarts voor controles en professionele reiniging. |
| Stoppen met roken | Roken verhoogt het risico op parodontitis; stoppen vermindert dit risico aanzienlijk. |
| Gezond eetpatroon | Een dieet rijk aan vitaminen en mineralen ondersteunt de gezondheid van tandvlees en tanden. |
| Correct poetsen | Zorg ervoor dat je met de juiste techniek poetst om effectief tandplak te verwijderen zonder het tandvlees te beschadigen. |
Loskomende tanden of teruggetrokken tandvlees?
Parodontitis (tandvleesontsteking) is het besmettelijk?
Parodontitis zelf is niet direct besmettelijk zoals een verkoudheid of griep, maar de bacteriën die het veroorzaken kunnen wel van persoon tot persoon worden overgedragen. Deze overdracht kan plaatsvinden via speeksel, bijvoorbeeld door het delen van bestek, het zoenen, of door het gezamenlijk gebruiken van tandenborstels. Hoewel je niet direct parodontitis krijgt van deze bacteriën, kan een verhoogde bacteriële aanwezigheid in de mond het risico op het ontwikkelen van tandvleesontsteking verhogen, vooral als de mondhygiëne onvoldoende is.
Hoe wordt parodontitis vastgesteld en door de mondhygiënist behandeld?
Bij de eerste afspraak (intake) doen we een mondonderzoek. Hierbij wordt onder andere gekeken naar de gezondheid van het tandvlees. Dit doen we door het opmeten van de ruimten tussen je tand en je tandvlees (pocket). Vervolgens krijgt dit een score 1, 2 of 3 (PPS-score, Periodiek Parodontaal Screenen). Hieronder leggen we uit hoe deze score werkt. De PPS score zegt dus alleen wat over het tandvlees. Hoe het tandglazuur is en of er gaatjes zijn, wordt hier niet beoordeeld.
PPS score 1: Pockets niet dieper dan 3mm.
Dit is een goede score. Je tandvlees ligt strak om alle tanden en kiezen. De kans op parodontitis is klein.
PPS score 2: Pockets met een diepte van 4-5mm.
De pockets zijn licht verdiept, dit kan betekenen dat je tandvlees flink is ontstoken. Er is een kans op parodontitis.
PSS score 3: Pockets van 6mm en dieper.
Ernstig verdiepte pockets. Er kan sprake zijn van parodontitis.
Bij personen met parodontitis starten we een zogenaamde ‘parodontale behandeling’. Dit is een intensievere en complexere behandeling dan wanneer er een ‘normale’ gebitsreiniging plaatsvindt bij personen met PPS scores 1 en 2. Voor deze behandeling zal altijd een begroting worden opgesteld.
Het doel van een parodontale behandeling is er voor zorgen dat het afbraak proces van het kaakbot tot stilstand wordt gebracht. Door het grondig verwijderen van al het tandsteen en tandplak worden de worteloppervlakken gladder en kan het losgekomen tandvlees weer goed hechten aan de tand. De pockets worden hierdoor ondieper.
Parodontitis vergevorderd stadium
n een vergevorderd stadium van parodontitis zijn de symptomen en schade aanzienlijk ernstiger. Dit stadium wordt gekenmerkt door:
- Ernstig botverlies: Het ondersteunende bot rond de tanden is aanzienlijk aangetast, wat leidt tot loszittende tanden.
- Diepe pockets: De pockets tussen het tandvlees en de tanden zijn vaak dieper dan 7 mm, wat verdere ophoping van bacteriën bevordert.
- Teruggetrokken tandvlees: Het tandvlees trekt zich verder terug, waardoor tandwortels bloot komen te liggen, wat leidt tot gevoeligheid en verhoogd risico op tandbederf.
- Pusvorming: Ontstekingen kunnen leiden tot de vorming van pus tussen de tanden en het tandvlees, wat een teken is van een ernstige infectie.
- Tandverlies: In het vergevorderde stadium is tandverlies vaak onvermijdelijk, omdat de tanden hun ondersteunende structuren verliezen.
- Slechte adem en smaak: Aanhoudende slechte adem en een vieze smaak in de mond komen vaak voor door de infectie.
Behandeling in dit stadium vereist intensieve tandheelkundige zorg, waaronder diepgaande reiniging (scaling en root planing), antibiotica, en soms chirurgische ingrepen om de verspreiding van de ziekte te beheersen en verdere schade te beperken. In sommige gevallen is het nodig om aangetaste tanden te verwijderen.
Behandel resultaat parodontitis afhankelijk van zowel mondhygiënist als patiënt
Bij een parodontale behandeling hebben zowel de mondhygiënist als de parodontitis-patiënt invloed op het resultaat van de behandeling. De taak van de mondhygiënist is het verwijderen van alle tandplak en tandsteen zowel boven het tandvlees, als onder tandvlees. Het meeste tandsteen vormt zich onder het tandvlees, de behandelaar dient dit daarom op gevoel te verwijderen. Dit maakt de behandeling gecompliceerd. De taak van de patiënt is het schoonhouden van zijn gebit op de meest optimale manier. Een optimale mondverzorging bestaat voornamelijk uit tweemaal per dag grondig poetsen met een elektrische tandenborstel en eenmaal per dag tussen de tanden en kiezen reinigen met een houten tandenstoker of een rager met de juiste maat. Deze manier van mondverzorging is vaak niet van de één op de andere dag aangeleerd. De mondhygiënist begeleidt hierbij.
Er zijn nog andere zaken die het resultaat van de parodontale behandeling beïnvloeden. Roken, diabetes, medicatie en stress zijn factoren die er voor kunnen zorgen dat de behandeling niet slaagt, of dat er snel een terugval optreedt. Bij een terugval zien we dat na een goed behandelresultaat, de pockets langzamerhand weer verdiepen.
Deze factoren zullen altijd uitgebreid bij de intake worden besproken. Het kan zijn dat één van bovengenoemde factoren de behandeling negatief beïnvloedt. Mocht het bijvoorbeeld zo zijn dat stoppen met roken niet mogelijk is, of dat er niet dagelijks grondig tussen de tanden en kiezen wordt gereinigd, zal de behandeling nauwelijks iets opleveren. Een gevolg voor de toekomst kan in dit geval verlies van tanden en kiezen betekenen.
Houd rekening met een intensieve gebitsreiniging. De mondhygiënist verwijdert grondig het tandsteen wat in de pockets aanwezig is, dit betekent dat wij onder het tandvlees reinigen. Of hier verdoving voor nodig is kan prettig zijn, maar hoeft niet altijd, afhankelijk van de persoon. Ook is het mogelijk om in plaats van verdoving te injecteren (inspuiten), verdovingsgel in de pocket te smeren. Hier voel je niks van maar het geeft wel een licht verdovend effect.
Omdat de gebitsreiniging intensief kan zijn, verdelen we het over meerdere afspraken, afhankelijk van het aantal tanden en kiezen die gereinigd moeten worden.
Ben jij benieuwd welke PPS score jij hebt? Maak een afspraak bij Mondzorg Verstandig!
