Gaatjes (cariës) in het melkgebit ontstaan op dezelfde manier als in een volwassen gebit. Het ontstaat als er tandplak op de tanden aanwezig is. De bacteriën in de tandplak zetten suikers en koolhydraten om in zuren. Deze zuren tasten het glazuur aan en creëren een gaatje. Nieuwe, blijvende tanden hebben nog geen uitgehard glazuur en zijn daarom extra kwetsbaar voor deze zuren. Factoren zoals voedingsgewoonten en (fris-)drank spelen bij het ontstaan van cariës een grote rol. Het gaat dan niet zozeer om wat er gegeten wordt, maar vooral hoe vaak er op een dag gegeten en gedronken wordt.
Kunnen melktanden gaatjes (cariës) krijgen?
Ja, melktanden kunnen gaatjes (cariës) krijgen. In Nederland komen gaatjes bij kinderen schrikbarend veel voor. Het lijkt er soms wel ‘bij te horen’. We vergeten dat gaatjes een ziekte is die een gezonde mond en daardoor een gezond lichaam in de weg staat.
In 2018 is een onderzoek gedaan naar de prevalentie van gaatjes bij Nederlandse kinderen. Zo bleek dat twee derde van de 5-jarige kinderen een gebit heeft dat is aangetast door gaatjes. Maar liefst drie vierde van de 11-jarige kinderen heeft enige vorm van gaatjes.
Wat veroorzaakt gaatjes in melktanden?
| Oorzaak | Beschrijving |
|---|---|
| Suikerconsumptie | Frequent eten van suikerhoudende snacks en dranken verhoogt de kans op gaatjes. |
| Onvoldoende poetsen | Onregelmatig of onjuist poetsen laat tandplak achter die gaatjes kan veroorzaken. |
| Gebrek aan fluoride | Te weinig fluoride maakt tanden minder bestand tegen zuur-aanvallen. |
| Ongezonde eetgewoonten | Regelmatig eten van plakkerig of zuur voedsel kan tandbederf bevorderen. |
| Langdurige flessenvoeding | Vastzittende melk of sap in de mond kan gaatjes veroorzaken, vooral als het kind slaapt met een fles. |
| Onregelmatige mondhygiënistbezoeken | Het uitstellen van de mondhygiënist kan leiden tot het niet voorkomen van gaatjes. |
Gaatjes (cariës) zijn besmettelijk
Iedereen wordt geboren zonder de bacteriën die gaatjes veroorzaken. Als een kind gaatjes heeft, is dat als gevolg van een besmetting die eerder heeft plaatsgevonden. Het kan zo zijn dat ouders deze bacteriën kunnen overdragen aan hun kinderen. Dit kan door bijvoorbeeld uit hetzelfde glas drinken, of bijvoorbeeld door het voorproeven van een hapje om te testen of het niet te heet is. De kans op besmetting is klein wanneer beide ouders een hun gebit goed onderhouden en daardoor een goede mondgezondheid hebben.
Er werd altijd gedacht dat gaatjes in melktanden niet erg is, want deze tanden worden immers vervangen door de volwassen tanden. Echter gaat het om de aanwezigheid van de cariësbacterie. Als die eenmaal in een melkgebit aanwezig is, zal hij ook kans kunnen krijgen in het blijvende gebit.
Hoe voorkom je gaatjes (cariës) bij je kind?
Hierbij zijn twee factoren van groot belang. De eerste is een goede mondverzorging. Hier lees je meer over hoe je vanaf het eerste tandje van je kind, tot en met het tien jaar is, moet poetsen.
De tweede factor waar je als ouder rekening mee dient te houden zijn de eet- en drinkgewoonten van je kind. Het advies is om maximaal zeven eet- en drinkmomenten op een dag te hebben. Dit zijn bijvoorbeeld drie hoofdmaaltijden en vier tussendoortjes. Het is bijvoorbeeld beter om een glas frisdrank in een keer op te drinken, dan elke 15 minuten een slokje. Het speeksel wat de tanden beschermt tegen gaatjes krijgt anders niet voldoende de tijd om de zuren te neutraliseren. Leer je kind op tijd wennen aan dranken als water, thee en melk. Dit zijn neutrale dranken. Een snoepmoment op een dag moet kunnen, maar beperk het zoveel mogelijk.
Geef geen flesje mee naar bed! Is het echter noodzakelijk voor een betere slaap, vul het dan enkel met water.
Doen gaatjes in het melkgebit pijn?
Ja, gaatjes in het melkgebit kunnen pijn veroorzaken. De pijn ontstaat doordat de tandbederf het tandglazuur en de dentine (de laag onder het glazuur) aantast, wat leidt tot blootstelling van de zenuwen in de tand. Dit kan leiden tot gevoeligheid, pijn bij het eten of drinken, en in ernstige gevallen, voortdurende pijn. Vroege behandeling is belangrijk om verdere pijn en complicaties te voorkomen.
Hoe kan je een gaatje bij je kind herkennen?
Hoe worden gaatjes gevuld bij kinderen?
Wat is de gemiddelde leeftijd eerste gaatje kind?
Het eerste gaatje bij kinderen verschijnt meestal rond de leeftijd van 2 tot 3 jaar. Dit kan variëren afhankelijk van de mondhygiëne en voedingsgewoonten van het kind. Vroege tandbederf kan al beginnen bij de eerste melktanden, vooral als er onvoldoende mondhygiëne is of als het kind regelmatig suikerhoudende voedingsmiddelen en dranken consumeert.
Kinderen tot met 17 jaar gratis!
Bij Mondzorg Verstandig staat preventie op nummer één! Wij kunnen (risico’s op) gaatjes en tanderosie signaleren. Wij helpen kinderen op een leuke manier aan betere poetsgewoonten en voedingsgewoonten en daardoor een gezondere en probleemvrije mond! Een bezoek aan de mondhygiënist is gratis voor kinderen tot en met 17 jaar. Maak een afspraak.
